Austria, Belgia, Republika Czeska, Niemcy, Estonia, Hiszpania, Finlandia, Francja, Grecja, Irlandia, Włochy, Litwa, Łotwa, Polska, Szwecja, Słowacja i Wielka Brytania otrzymają wezwania do usunięcia uchybienia w związku z błędami w transpozycji prawa lub jego niewłaściwym stosowaniem (w przypadku Hiszpanii). Równocześnie przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości trwają postępowania przeciwko państwom, które jeszcze nie zgłosiły Komisji krajowych środków wykonawczych (Hiszpania, Luksemburg). Komisja kontynuuje również prace nad badaniem zgodności prawodawstwa w przypadku Portugalii i Węgier.

Komisarz ds. Energii, Andris Piebalgs, podkreślił zdecydowanie, że „państwa członkowskie muszą jak najszybciej dokonać pełnego wdrożenia dyrektyw w sprawie gazownictwa i energii elektrycznej, nie tylko formalnie, lecz również w praktyce. Po dokonaniu pogłębionej oceny Komisja podjęła decyzję o wszczęciu znacznej ilości postępowań w sprawie naruszenia względem tych państw członkowskich, które nie dostosowały się do wspomnianych przepisów i nie podjęły innych działań niezbędnych do podwyższenia wzrostu gospodarczego i konkurencyjności w Europie.”

Dyrektywy ustanawiające wewnętrzny rynek gazu i energii elektrycznej mają pierwszorzędne znaczenie dla stworzenia w Europie prawdziwie konkurencyjnego rynku energii. Sprawne funkcjonowanie rynków energii oraz zagwarantowanie wszystkim konsumentom faktycznego otwarcia tych rynków z dniem 1 lipca 2007 r. wymaga przede wszystkim właściwego przeniesienia europejskich tekstów prawnych do prawodawstwa krajowego.

Komisja Europejska umieściła stworzenie wspólnego rynku energii elektrycznej i gazownictwa wśród sześciu obszarów priorytetowych swojej strategii na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii, którą przyjęła w marcu 2006 r. Komisja uważa, że zrównoważone, konkurencyjne i bezpieczne dostawy energii są niemożliwe bez otwartego i konkurencyjnego rynku energii, na którym europejskie firmy będą współzawodniczyć w skali UE, zamiast korzystać z pozycji dominującej na rynkach krajowych.

Komisja uważa, że stworzenie europejskiego rynku energii będzie miało zasadnicze znaczenie dla obniżenia cen energii, zwiększenia bezpieczeństwa dostaw oraz poprawy konkurencyjności. Wciąż jednak istnieje wiele różnic pomiędzy podejściem poszczególnych państw członkowskich do kwestii otwarcia rynków, co stanowi przeszkodę dla stworzenia prawdziwie konkurencyjnego rynku europejskiego.

Już w listopadzie 2005 r., w swoim sprawozdaniu w sprawie realizacji rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazownictwa, Komisja podkreślała, że wprowadzenie w życie wyżej wspomnianych dyrektyw jest dla niej absolutnym priorytetem. Komisja uważnie śledzi proces transpozycji dyrektyw, zarówno co do litery, jak i co do ducha.

Rozpoczęte postępowania wynikają z braku zgodności z niektórymi aspektami dyrektyw, a w przypadku Hiszpanii mają związek z rozpatrywaniem dwóch skarg.

Przy dokonywaniu badania zgodności szczególną uwagę zwrócono na te aspekty, które są zasadnicze z punktu widzenia nowoczesnych uregulowań rynkowych oraz gwarantują konkurencyjność. Są nimi stopień otwarcia rynku, realna możliwość zmiany dostawcy, wchodzenie na rynek nowych podmiotów na zasadach równego traktowania w dostępnie do rynku, jaki gwarantują silne i niezależne urzędy regulacji, przy równoczesnym zapewnieniu ochrony konsumentów i wprowadzeniu prawa do energii w odniesieniu do elektryczności.

W związku z powyższym stwierdzono, że główne problemy odnotowane w związku z transpozycją są następujące:

• Wciąż stosowane są ceny regulowane, głównie na korzyść spełniających warunki klientów, co blokuje wejście na rynek innym podmiotom;
• Brak oddzielenia prawnego i niewystarczające oddzielenie menedżerskie w przypadku osób zarządzających sieciami transportu i dystrybucji energii elektrycznej i gazu, nie gwarantuje niezależności tych osób;
• Strony trzecie nie mają dostępu do sieci na takich samych warunkach, a system opłat nie jest dość przejrzysty;
• Wolny wybór dostawcy;
• Kompetencje urzędów regulujących, głównie w odniesieniu do ustalania opłat za dostęp do sieci;
• Preferencyjny dostęp dla podmiotów o ugruntowanej pozycji w dziedzinie energii elektrycznej i gazowej;
• Brak powiadomień o zobowiązaniach z tytułu świadczenia usług użyteczności publicznej i niewystarczające informacje o pochodzeniu energii elektrycznej.

W przypadku Austrii ustawa federalna została przyjęta w wyznaczonym terminie, lecz z uwagi na to, że nie pociąga za sobą bezpośrednich skutków prawnych, wymagane jest uchwalenie ustaw regionalnych.