Podlaski Produkt Lokalny. Hajnowskie oleje
- Gdyby nie choroba Ani, to pewnie byśmy się olejami nie zajęli. Ale cukrzyca przyszła i trzeba było nauczyć się z nią żyć i sobie pomóc. Stąd wziął się olej z lnianki, rydzowy – opowiada Piotr Skiepko, który wraz z Anną Karetko w Hajnówce prowadzi niewielką olejarnię.
Przy ul. Targowej wśród jednorodzinnych domów, łąk i pól na niewielkim podwórku stoi niepozorny budynek. A w nim worki z ziarnem rzepaku, słonecznika, dyni, ale też ostropestu, lnianki, lnu i czarnuszki. Jednostajne buczenie to dźwięk maszyny wytłaczającej olej z ziaren, które pan Piotr Skiepko skrupulatnie, powoli i przez kilka godzin dziennie do niej dosypuje. Maszyna do tłoczenia pochodzi z Piotrkowa Trybunalskiego. Pan Piotr znalazł w Internecie jej producenta i sprowadził niewielką tłocznię do Hajnówki.
Ziarno z własnego pola
Kiedy kilka lat temu pani Ania dowiedziała się, że ma cukrzycę typu II, wspólnie z panem Piotrem szukali sposobu, by wzmocnić jej organizm, przygotować do życia z chorobą.
– I Piotr znalazł wówczas informacje, że dla cukrzyków w tym moim typie pomaga olej rydzowy, ten z lnianki – opowiada pani Anna. – Początkowo kupowaliśmy olej, ale stwierdziliśmy, że możemy go sami tłoczyć. W 2016 r. Piotr kupił maszynę, ziarno na zasiew lnu i lnianki i tak się zaczęło, od dwóch hektarów upraw.
Dziś A&P Hajnowski Olej – Rolniczy Handel Detaliczny Anna Karetko to przedsięwzięcie gospodarujące na ponad 6 hektarach własnych upraw. Zasiewają to, z czego można wytłoczyć olej: słonecznik, rzepak, dynię, ostropest, len i lniankę.
- Inne ziarna, jak czarnuszkę czy konopie kupujemy, ale zawsze próbki oleju czy to z nowego pola, czy od nowego dostawcy wozimy do laboratorium do białostockiego sanepidu – podkreśla Piotr Skiepko. – Badamy przede wszystkim na zawartość metali ciężkich, aby mieć pewność, że nasze oleje są czyste.
Gorczycowy do majonezu
Swoją produkcję rozpoczęli od lnu i lnianki. Olej lniany znany był w Hajnówce. Była tu kiedyś tłocznia.
- Pamiętam, jak ojciec woził len do tłoczni, by podczas postu można go było w kuchni używać – wspomina pan Piotr. – A dziś klienci też najczęściej pytają o ten lniany i o lniankę.
Są też amatorzy oleju z ostropestu, czarnuszki czy dyni.
- Ten dyniowy jest szczególnie popularny wśród mężczyzn, na ich dolegliwości, ale roboty z nim mnóstwo – mówi pani Anna. - Na 1 litr oleju potrzeba pestek z 30 dyń wydrążyć!
Najmniej znany jest olej gorczycowy, ale i on zyskuje swoich wielbicieli.
- Jest polecany na choroby pasożytnicze, ale ludzie stosują go też do wyrobu domowych majonezów. Nie używają wówczas musztardy, która przecież też jest na gorczycy – wyjaśnia Anna Karetko.
Olejowe zero waste
W hajnowskiej olejarni panuje swoiste zero waste. Nie marnuje się nic.
– Z ziarna tłoczymy olej, odpady czyli makuchy sprzedajemy na paszę dla krów i koni a z oleju lnianego robimy też pokost – wymienia pan Piotr. – Używają go stolarze do konserwacji drewna.
Hajnowski olej przelewany jest do szklanych, ciemnych butelek sprowadzanych z Włoch – według właścicieli hajnowskiej olejarni w Polsce bardzo trudno o ciemne, szklane butelki przeznaczone do olejów, a do plastikowych nie chcą swojego oleju przelewać. Ze względu na termin ważności.
- Jego termin trwałości to trzy miesiące i to w zamknięciu, chłodzie i z dala od słońca. W plastiku szybko by się zepsuł – twierdzi pani Anna. – A jak już się otworzy butelkę, to trzeba pić po łyżeczce, najlepiej trzy razy dziennie przed jedzeniem. Choć to zależy od organizmu, ile kto potrzebuje. Trzeba siebie obserwować i sprawdzać.
Pani Ania swoje wyniki sprawdza regularnie. Po ponad roku regularnego picia oleju rydzowego jej diabetolog był zaskoczony.
– Bo wyniki mam bardzo dobre, ale na siebie uważam, stosuje się do zaleceń a olej pije regularnie cały czas – wyjaśnia pani Ania.
tekst i fot.: Urszula Arter, Departament Rolnictwa i Obszarów Rybackich
A&P Hajnowski Olej
ul. Targowa 47
17-200 Hajnówka
Tel. 668 462 583
Strona w bazie: Produkty Podlaskie - hajnowski olej
W ofercie olej:
- lniany – złocisty, szafir (na zamówienie);
- gorczycowy
- rzepakowy
- dyniowy
- rydzowy (lnianki)
- konopny
- wiesiołkowy
- z ostropestu
- słonecznikowy
- z czarnuszki
Gdzie kupić?
Bezpośrednio w olejarni w Hajnówce.