Poniżej publikujemy pełną treść pisma dyrektora Damiana Tanajewskiego do Radnych Rady MIasta Białystok:

Radni Rady Miasta Białystok

Biuro Rady Miasta

Urząd Miejski w Białymstoku

ul. Słonimska 1

15-950 Białystok

Szanowni Państwo,

Z niepokojem przysłuchujemy się dyskusji Radnych Rady Miasta Białystok, w której pojawiają się głosy przeciwne dalszemu wspieraniu finansowemu Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiego Centrum Sztuki.

Czujemy się zobowiązani przekazać Państwu informacje o naszej działalności. Mamy nadzieję, że pozwolą one lepiej zrozumieć specyfikę naszego działania. 

Apelujemy do Rady Miejskiej o pozostawienie finansowania OiFP na dotychczasowym poziomie z kilku istotnych powodów.

Po pierwsze, jesteśmy instytucją zarówno regionalną jak i „miejską”, kojarzoną z Białymstokiem, stającą się powoli jednym z wyróżników promocyjnych miasta a naszą publiczność stanowią przede wszystkim mieszkańcy Białegostoku.

W 2014 roku zostaliśmy uznani jednym z 10 najlepszych produktów turystycznych w Polsce, o czym zadecydowały: atrakcyjna oferta kulturalna oraz interesująca, nowoczesna architektura siedziby OiFP. Jesteśmy atrakcją przyciągającą turystów do Białegostoku i na Podlasie, promujemy nasz region i jego stolicę.

Po drugie, jesteśmy obecnie największą instytucją artystyczną na terenie północno-wschodniej Polski i najnowocześniejszym centrum życia kulturalnego w tej części Europy. OiFP łączy w sobie działalność opery, filharmonii i Europejskiego Centrum Sztuki. Nie da się naszej placówki porównać do żadnej innej w kraju. Trudno zestawiać ją np. z Operą Wrocławską, raczej należałoby porównywać podlaską operę i trzy instytucje wrocławskie razem wzięte: Operę Wrocławską, Filharmonię Wrocławską i Narodowe Forum Muzyki.

W naszym bogatym i różnorodnym repertuarze znajdują się:

- spektakle operowe,

- koncerty symfoniczne i oratoryjne, koncerty kameralne,

- operetki,

- musicale,

- przedstawienia muzyczne dla dzieci i młodzieży, 

- w ramach sceny impresaryjnej: koncerty muzyki jazzowej, rockowej i alternatywnej.

OiFP dysponuje własną przestrzenią konferencyjną i wystawienniczą, wkrótce zacznie działać studio nagrań.

OiFP prowadzi intensywne działania edukacyjne oraz angażuje się w wiele przedsięwzięć służących upowszechnianiu kultury poprzez współpracę z organizacjami pozarządowymi, innymi instytucjami i biznesem. Swoją siedzibę mają tu: Orkiestra Symfoniczna Opery i Filharmonii Podlaskiej (ponad 100 osób), Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej (ponad 60 osób), Chór Dziecięcy Opery i Filharmonii Podlaskiej (około 80 osób) oraz zespoły kameralne: Big Band Opery i Filharmonii Podlaskiej, Kwartet im. Aleksandra Tansmana, Zespół Muzyki Dawnej CONSORT 415 oraz Quintet Dęty Blaszany Op!era Brass. Należy podkreślić, że chór w pełni profesjonalnie wykonuje sceniczne partie baletowe, dzięki czemu OiFP nie ponosi kosztów utrzymania zespołu baletowego.

Tak szerokie spektrum programowe, wielkość sceny i ilość widzów plasują OiFP na czołowym miejscu w Polsce, co skalą działania przybliża ją, z zachowaniem należnego szacunku dla renomowanych polskich scen, do Opery Narodowej. Pamiętajmy jednak, że w takim wymiarze OiFP funkcjonuje dopiero 3 lata. Mury, ludzie, technologia, zaplecze sceniczne tworzyły się tu od podstaw, wszystko musiało zostać kupione, stworzone, wykształcone. Wypracowanie renomy kosztuje: pieniądze, czas i wysiłek. Markę tworzy się latami, czego przykładem jest Chór OiFP, jeden z najlepszych w Polsce. Opera Wrocławska, która nie prowadzi działalności symfonicznej ani też sceny impresaryjnej, jest instytucją z ponad 70-letnią tradycją, a prestiż i zaufanie budowane przez lata są ważnymi atutami przy ubieganiu się o wsparcie finansowe sponsorów. Nie bez znaczenia jest także położenie - trudno porównywać województwo dolnośląskie z województwem podlaskim, Wrocław (a właściwie aglomerację wrocławską) z Białymstokiem, zarówno pod względem liczby ludności, jak i potencjału społeczno-gospodarczego. Do Wrocławia turyści-melomani niemieccy mogą przyjeżdżać bez jakichkolwiek barier, przybywających do Białegostoku naszych wschodnich sąsiadów obowiązują wizy.

Oto wypowiedź Adama Frontczaka, reżysera „Carmen” w Operze Wrocławskiej, na temat porównania przez radnych miejskich kosztów produkcji tej opery w obu instytucjach:

„(…) starają się wyceniać produkcję  spektakli operowych, w zupełnie innych przestrzeniach scenicznych i innych instytucji. Z których jedna powstaje od zera a druga obchodzi jubileusz 70-lecia.

Ta siedemdziesięciolatka dysponuje 30 tysiącami kostiumów w magazynach, jej młodsza siostra dopiero musi zaistnieć. Wszystko od najmniejszego rekwizytu do projektorów czy najezdnych wózków scenicznych (które pozostaną do innych produkcji) musi zakupić!!! Brawo dla dyrektora Damiana Tanajewskiego za odwagę i determinację w prowadzeniu Opery w Białymstoku!!! Nasze premiery -  "Carmen" w mojej reżyserii w Operze Wrocławskiej i  produkcja "Carmen" w Operze Białostockiej są nieporównywalne!!! (chyba tylko od strony muzycznej ze względu na skróty muzyczne). Obie sceny dysponują innymi parametrami, inne są organizacje obu scen.”

Porównanie grudniowego programu obu instytucji (OiFP i Opery Wrocławskiej) o podobnych dotacjach podmiotowych:

OiFP: 5.12.15 r. – Gala Operowa z Małgorzatą Walewską; 6.12.15 r. – „Adonis ma gościa” - bajka muzyczna; 10.12.15 r. – „Dziadek do orzechów” – 2 spektakle, 11.12.15 r. - Koncert Julii Marcel oraz „Dziadek do orzechów” – 2 spektakle; 12.12.15 r. – „Dziadek do orzechów”; 13.12.15 r. - „Dziadek do orzechów”; 14.12.15 r. - „Dziadek do orzechów” – 2 spektakle; 15.12.15 r. - „Dziadek do orzechów” – 2 spektakle; 16.12.15 r. - „Dziadek do orzechów” – 2 spektakle; 18.12.15 r. - Koncert kameralny z udziałem Agaty Szymczewskiej i Łukasza Kuropaczewskiego oraz Koncert Kolęd i Pastorałek w wykonaniu Solistów, Chóru i Orkiestry Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca Pieśni i Tańca Mazowsze; 19.12.15 r. – koncert Swingowe Święta; 20.12.15 r. – koncert „Od Wschodu aż po Zachód: kolędy narodów 2015”; 31.12.15 r. – Uroczysty Koncert Sylwestrowy z udziałem Grażyny Brodzińskiej oraz spektakl sylwestrowy „Upiór w operze”. W sumie: 21 wydarzeń.

Opera Wrocławska: 1.12.15 r. – „Dziadek do orzechów”; 2.12.15 r. – „Cyganeria”; 3.12.15 r. – „Cosi fan tutte”; 4.12.15 r. – „Otello”; 5.12.15 r. – „Dziadek do orzechów” 2 spektakle; 6.12.15 r. - „Dziadek do orzechów” 2 spektakle; 7.12.15 r. – koncert zespołów „Zarzuela”; 8.12.1 r.5 – „Dziadek do orzechów”; 9.12.15 r. – „Eugeniusz Oniegin”; 10.12.15 r. – Kwartet; 19.12.15 r. – „Madame Butterfly”; 20.12.15 r. - „Madame Butterfly”; 30.12.15 r. – „Wesele Figara”; 31.12.15 r. – „Wesele Figara”. W sumie: 16 wydarzeń.

W I półroczu 2015 roku zorganizowaliśmy 204 wydarzenia artystyczne:

- przedstawienia operowe -  23 („Czarodziejski flet”, „Traviata”) 

- musicale - 16 („Skrzypek na dachu”)

- koncerty symfoniczne - 14

- koncerty kameralne - 5

- koncerty oratoryjne - 5

- koncerty impresaryjne - 10 (m.in. Grzegorz Turnau, Touch of Ireland - the storm, Kabaret Moralnego Niepokoju, Grechuta Akustycznie)

- koncerty rozrywkowe - 2

- bajki muzyczne - 13 („Adonis ma gościa”)

- spektakle szkolne - 52 („Czarodziejski flet”, „Brzydki kaczorek”, „Adonis ma gościa”) 

- koncerty edukacyjne (Otwarte Próby Generalne za 1 zł) - 5

- warsztaty edukacyjne - 39

- spotkania autorskie – 2

- wystawy -  6

- zwiedzanie opery – 8

- festiwal – 1 (Halfway Festival)

- pokazy filmów – 2

- inne: plener malarski, warsztaty dla Seniorów – 2.

W 2014 roku w OiFP odbyło się 425 wydarzeń artystycznych.

Liczba widzów w I półroczu 2015 roku:

- opery, musicale, bajki muzyczne, koncerty - 38 187 widzów,

- wydarzenia edukacyjne - 16 354 widzów,

- impresariat – 5 213 widzów,

- wydarzenia dodatkowe - 21 473 widzów.

W sumie: 81 227 widzów.

W 2014 roku OiFP odwiedziło 150 tys. osób.

Premiery w roku 2015:

F. Apke  - „Adonis ma gościa”       

25 stycznia 2015 r.

G. Bizet – „Carmen”

25 września 2015 r.

Znaczącymi wydarzeniami artystycznymi były koncerty z udziałem znakomitych dyrygentów, wystąpili m.in.:

Krzysztof Penderecki, Mikhaił Agrest, Łukasz Borowicz, George Tchitchinadze, Christoph Campestrini,  Tadeusz Strugała, Marek Pijarowski, Maciej Niesiołowski, Grzegorz Berniak, Michał Klauza, Mirosław Jacek Błaszczyk, Bassem Samir Akiki, Szymon Bywalec.

Na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej wystąpili również znakomici soliści m.in.:

Krzysztof Trzaskowski - fortepian, Kate Royal – fortepian, Kate Liu – fortepian, Aleksandra Kurzak - sopran, Arkadiusz Krupa - obój, Krzysztof Meisinger - gitara, Soyoung Yoon - skrzypce, Iwona Sobotka - sopran, Anna Lubańska - mezzosopran, Rafał Bartmiński - tenor, Adam Palka - bas, Artur Ruciński - baryton, Katarzyna Trylnik - sopran, Jan Jakub Monowid - kontratenor, Klaudiusz Baran - bandoneon, Beata Bilińska – fortepian, Agnieszka Rehlis – sopran, Iwona Hossa – sopran, Dagmara Barna – sopran, Mateusz Stachura – baryton, Artur Ruciński – baryton, Katarzyna Trylnik – sopran, Jan Jakub Monowid – kontratenor.

Wystąpiły także  zespoły kameralne i inne m.in.:

Włodek Pawlik Trio, Państwowy Zespół Ludowy Pieśni  i Tańca „Mazowsze”, Polski Teatr Tańca – Minus 2, Teatr STU z Krakowa.

Gośćmi Halfway Festival Białystok 2015 byli:

Nathalie And The Loners (Polska), .K (Białoruś),  Moddi (Norwegia, Halfway Festival. Nordic Wind), Gabriel Rios (Belgia), Jóga (Polska), Garbanotas Bosistas (Litwaa), She Keeps Bees USA), Vök (Islandia, Halfway Festival.  Nordic Wind), William Fitzsimmons (USA), Maggie Björklund (Dania, Halfway Festival. Nordic Wind), Sister Wood (Polska, Anglia), Oly (Polska), Sharon Van Etten (USA), The Antlers (USA).

Jeśli weźmiemy pod uwagę historię i dorobek artystyczny obu instytucji, spektrum oferty programowej, koszty utrzymania, wielkość sceny – nasza trzylatka może być z siebie dumna! 

Po trzecie, ciążą na nas ogromne koszty utrzymania infrastruktury.

OiFP dysponuje dwoma budynkami: przy ulicy Podleśnej i przy ul. Odeskiej. We wrześniu 2012 roku przekazany został do użytku nowy gmach Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku, a 28 września odbyła się premiera „Strasznego dworu”. Emocje, spory artystyczne i polityczne, jakie wzbudziło powstanie OiFP w nowej formule i przestrzeni architektonicznej porównać można to tych, które wzbudził nowy gmach Opery Narodowej w Oslo. Tamten budynek testowano jednak przez rok przed rozpoczęciem sezonu artystycznego, OiFP możliwie szybko rozpoczęła działalność, starając się sztuką spłacić koszt poniesiony przez społeczeństwo. Program artystyczny realizowany jest na 5 scenach: Dużej i Kameralnej Scenie przy ul. Podleśnej, Dużej i Kameralnej Scenie oraz w Amfiteatrze przy ul. Odeskiej 1.

Audytorium Dużej Sceny liczy 771 miejsc siedzących, jednak ta liczba, w zależności od potrzeb, może być zwiększona do ponad 900 miejsc. Sala kryje jedną z największych scen w Polsce oraz imponujące wielkością i barwą dźwięku organy. Kubatura całego budynku to aż 99 263 metry sześcienne, a Duża Scena charakteryzuje się bardzo wysokim, bo szesnastometrowym oknem portalowym. Każde z przedstawień musi uwzględniać wielkość tej przestrzeni, stąd wynika skala obsady, dekoracji, kostiumów, efektów multimedialnych, maszynerii scenicznej, typu i liczby reflektorów itp.

Budynek dostosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych, a oferta programowa uwzględnia potrzeby osób niedowidzących i niewidomych, zaś przedstawienia „Upiora w operze” i „Carmen” przygotowywane były jako widowiska z audiodeskrypcją. Warunki techniczne stworzone w Operze i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku pozwalają niewidomym miłośnikom musicali i oper nie tylko usłyszeć partie wokalno-instrumentalne, ale także – dzięki audiodeskrypcji – poznać wizualną stronę widowisk. Roczny koszt utrzymania obu budynków (przy ulicy Podleśnej i przy ulicy Odeskiej) w 2014 roku wyniósł 1 907 565,94 zł., z czego koszt utrzymania budynku przy ulicy Odeskiej to 1 678 880,95 zł.  Wkrótce dobiegną końca umowy gwarancyjne i wzrosną koszty utrzymania nowej siedziby.

Nasza działalność została wysoko oceniona. W 2014 roku OiFP otrzymała nagrody:

1. Chór OIFP nominowany został do Fryderyków w kategorii muzyka poważna - Album roku muzyka współczesna – za album "Penderecki: The Complete Symphonies" ( wraz z Orkiestrą Sinfonia Iuventus).
2. OiFP wygrała plebiscyt Telewizji Polskiej i Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju „Ale się zmieniło” jako najlepsza inwestycja w regionie.
3. W plebiscycie Gazety Wyborczej otwarcie Opery i Filharmonii Podlaskiej uznano za „Najważniejsze wydarzenie ostatnich 25-lat”  - drugie miejsce.
4. Opera znalazła się wśród 10 Najlepszych Produktów Turystycznych w Polsce - Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej.
5. Opera znalazła się wśród najciekawszych i najbardziej nowatorskich produktów turystycznych z województwa podlaskiego - Certyfikat Podlaskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej.

Po czwarte, 15 października 2015 roku OiFP złożyła pisemną prośbę o przeznaczenie z budżetu Miasta Białegostoku środków na sfinansowanie „Halfway Festival”, operetki „Zemsta nietoperza” a także dwóch bajek muzycznych dla dzieci: „Kota w butach” i „Fistaszków”. Pismo skierowane zostało do Prezydenta, Skarbnika Miasta i Dyrektora Departament Kultury, Promocji i Sportu UM w Białymstoku (skan pisma przesyłamy w załączniku). Zwracamy też uwagę, że OiFP, podobnie jak inne instytucje, rozlicza się z każdej dotacji miejskiej szczegółowym raportem merytorycznym i finansowym - środki niewykorzystane pozostają w budżecie miasta.

OiFP chce oferować wydarzenia na najwyższym artystycznym poziomie, jednocześnie zachwycające i wzruszające ludzi, po to istniejemy. Liczy się dla nas publiczność, a ta, jak dotąd, licznie przybywa na nasze wydarzenia artystyczne. Warto uważnie oglądać każdą wydaną złotówkę, ale „tanio” nie może oznaczać „tandetnie”.  Publiczność docenia widowiskowe dzieła i bilety na nie wykupuje na pniu (przykłady to „Carmen”, „Upiór w operze”). Bilety na „Carmen” w grudniu można było kupić już tylko u „koników”, na wznawianego w 2016 roku „Upiora w operze” do końca listopada zakupiono 5 tys. biletów. Oba spektakle są atrakcyjne wizualnie i przynoszą instytucji największe dochody.

Wyrazem szacunku w stosunku do naszej publiczności jest proponowanie dzieł wybitnych w ciekawej oprawie artystycznej. „Carmen” jest tego znakomitym przykładem. Zaangażowano profesjonalistów, znanych i uznanych w Polsce. W rolę Carmen wcieliły się: Agnieszka Rehlis i Joanna Krasuska-Motulewicz. Kierownictwem muzycznym spektaklu zajął się Michał Klauza, a reżyserią, scenografią, kostiumami, inscenizacją oraz reżyserią projekcji multimedialnych - Beata Redo-Dobber. Za choreografię odpowiadała Zofia Rudnicka, a reżyserię świateł - Maciej Igielski. Chór przygotowała Violetta Bielecka, przygotowaniem chóru dziecięcego - Ewa Barbara Rafałko. W sprawach artystycznych nie chcemy być Polską B i chcielibyśmy Państwa także do tej koncepcji przekonać.

Bardzo chętnie odpowiemy na pytania dotyczące sposobu funkcjonowania opery, jej programu i finansowania w dogodnych dla Państwa formie i terminie.

Wierzymy w dobrą wolę wszystkich, którym bliskie są sprawy kultury i jej dostępności dla mieszkańców Białegostoku i Podlasia. Zapraszamy do dialogu.

Łączę wyrazy szacunku,

Damian Tanajewski Dyrektor Opery i Filharmonii Podlaskiej

Rekomenduję i wspieram,

Maciej Żywno Wicemarszałek Województwa Podlaskiego

Do wiadomości:

1. Prezydenta Miasta Białegostoku
2. Mediów