Główne uroczystości rocznicowe odbyły się w południe przed pomnikiem Bohaterów Getta na Placu im. Mordechaja Tenenbauma – przywódcy powstania.

Marszałek Artur Kosicki skierował do uczestników i organizatorów uroczystości list okolicznościowy. Podkreślał w nim bohaterstwo przywódców powstania.
„Drugi pod względem wielkości, po warszawskim, zryw ludności żydowskiej przeciw hitlerowcom, to świadectwo wielkiej odwagi i niezwykłej determinacji ludzi, którzy zostali poddane okrutnemu terrorowi.Z ogromną czcią składamy więc dzisiaj hołd tym wszystkim, którzy podjęli nierówną walkę z niemieckimi oprawcami. I choć ponieśli klęskę, pamięć o ich dokonaniach jest nadal żywa.” – czytamy m.in. w liście (pełna treść listu w załączeniu)

List okolicznościowe do organizatorów i uczestników skierowali również premier Mateusz Morawiecki i Ambasada Izraela w Polsce. W imieniu Rządu i Prezydenta RP wieńce złożył wicewojewoda podlaski Tomasz Madras.

W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele duchowieństwa, władz samorządowych i państwowych, reprezentanci żydowskiej gminy wyznaniowej i korpusu dyplomatycznego, a także mieszkańcy Białegostoku. Udział w obchodach 77. rocznicy wybuchu powstania wziął m.in. Michael Schudrich, naczelny rabin Polski i minister pełnomocny Republiki Federalnej Niemiec w Polsce Knut Abraham.

***
Powstanie w  Getcie Białostockim było drugim co do wielkości po powstaniu w getcie warszawskim zrywem ludności żydowskiej przeciw hitlerowcom.
16 sierpnia 1943 roku to data, którą hitlerowscy okupanci wybrali, by dokonać ostatecznej likwidacji żydowskiej społeczności Białegostoku. Odpowiedzią był wybuch powstania w białostockim getcie. Źle uzbrojeni, nieliczni powstańcy stanęli naprzeciw wielokrotnie liczniejszych oddziałów regularnego wojska. Plan zakładał przedarcie się do Puszczy Knyszyńskiej. Opór został złamany po kilku dniach. Przywódca powstania Mordechaj Tenenbaum i jego zastępca Daniel Moszkowicz popełnili samobójstwo. Niedługo później getto zostało zlikwidowane, a jego mieszkańców wywieziono do obozów w Treblince, Majdanku, Auschwitz i Terezinie. Z ponad 60 tys. Żydów mieszkających przed wojną w Białymstoku i okolicach przeżyło zaledwie kilkuset.

tekst i foto: Aneta Kursa
rys historyczny na podst. materiałów organizatora