W Łomży uczcili pamięć powstańców styczniowych
22 stycznia 1863 roku wybuchło największe polskie powstanie narodowe w okresie zaborów – Powstanie Styczniowe. Mający charakter wojny partyzanckiej zryw spowodowany był narastającym rosyjskim terrorem wobec polskiego biernego oporu przeciwko zaborcy. Powstanie trwało do jesieni 1864 r. W rocznicę jego wybuchu władze Łomży, powiatu łomżyńskiego oraz wojska złożyły kwiaty i zapaliły znicze pod pomnikiem Bohaterów Powstania Styczniowego. Prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski zapalił również znicze na mogile nieznanego powstańca styczniowego, znajdującej się na cmentarzu przy ul. Kopernika.
Pomnik Bohaterów Powstania Styczniowego znajduje się przy Szosie Zambrowskiej w Łomży, w miejscu straceń z okresu Powstania Styczniowego, na tzw. Mokrej Łączce, gdzie znajduje się również zbiorowa mogiła powstańców styczniowych.
Na odsłoniętym 2 listopada 1916 roku, z inicjatywy E. Zajączkowskiego, pomniku – głazie widnieje napis „1863 - BOJOWNIKOM ZA WOLNOŚĆ OJCZYZNY RODACY”. Obok znajdują się dwie tablice zawierające nazwiska powstańców straconych w Łomży w latach powstania:
- zabitych przez rozstrzelanie: Konstanty Kulesza, Sylwester Jewreinow, Jan Chodkiewicz, Izrael Chonczak, Władysław Iczkowski, Tomasz Kojka, Aleksander Koniński, Julian Obuchowicz, Krajewski, Szumski;
- powieszonych: Dominik Trzciński, Franciszek Stoduba, Stanisław Banach, Ignacy Bruliński, Józef Michalski, Antoni Brzóska, Cyprian Januszczyk, Fabian Konopka, Andrzej Krulikowski, Chrzanowski.
Wielu łomżyńskich uczestników powstania styczniowego było więzionych i zesłanych na Syberię. Aresztowano około tysiąca osób, a nad 144 osobami rozciągnięto nadzór policyjny. Na Sybir zesłano 119 osób, a w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej osadzono 5 osób. Ponad 20 powstańców skazano na karę od roku do 20 lat przymusowych robót pod rygorem wojskowym w carskiej Rosji. W czasie Powstania Styczniowego, m.in. na Ziemi Łomżyńskiej działał liczący nawet do tysiąca osób, oddział Józefa Konstantego Ramotowskiego „Wawra”, który w 1830 roku ukończył w Łomży Szkołę Wojewódzką.
