Dodana: 9 styczeń 2015 12:59

Zmodyfikowana: 9 styczeń 2015 12:59

Na Uniwersytecie w Białymstoku zakończyła się digitalizacja i konserwacja cerkiewnych ksiąg

Uniwersytet w Białymstoku i Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku oraz Prawosławna Diecezja Białostocko-Gdańska i Fundacja „OIKONOMOS” zakończyły realizację projektu pt. Digitalizacja i konserwacja ksiąg z lat 1865-1902 z prawosławnej parafii św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku.

Projekt został zrealizowany w ramach programu „Dziedzictwo kulturowe” ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Liderem w projekcie był Uniwersytet w Białymstoku. Wniosek zgłoszony do ministerialnego konkursu został wysoko oceniony – znalazł się na 10. miejscu w rankingu (na 97 projektów). Przyznana dotacja wyniosła 25 tys. zł. Realizacja zadania była współfinansowana także przez Uniwersytet w Białymstoku, Fundację „OIKONOMOS” oraz Marszałka Województwa Podlaskiego.

Głównym celem przedsięwzięcia było poddanie konserwacji i digitalizacji, a następnie udostępnienie w Internecie siedmiu ksiąg protokołów ślubnych (Брачный обыск / предбрачное свидетельство) z lat 1865-1902 pochodzących z prawosławnej parafii św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku. To jedyne z zachowanych do dziś ksiąg o charakterze metrykalnym, powstałe w tej parafii przed 1915 rokiem.

Pozostałe dokumenty – takie jak księgi ochrzczonych, poślubionych i zmarłych - zostały najprawdopodobniej wywiezione w sierpniu 1915 r., podczas wielkiej ewakuacji miasta przeprowadzonej przez władze rosyjskie przed zbliżającymi się do Białegostoku wojskami niemieckimi. W tym czasie wywieziono w głąb Rosji także całą dokumentację aktową miejscowych urzędów, w tym magistratu. W związku z tym współcześni badacze historii Białegostoku, genealodzy lub osoby poszukujące informacji metrykalnych do celów urzędowych lub sądowych są w bardzo trudnej sytuacji. Jedynym źródłem danych osobowych, a także materiałem źródłowym do badania dziejów prawosławnych mieszkańców Białegostoku przed 1915 r., są wyselekcjonowane księgi protokołów ślubnych.

Wartość ksiąg i wyjątkowość znajdujących się w nich informacji powoduje, że są one często udostępniane czytelnikom. W efekcie są narażone na najróżniejsze procesy destrukcyjne związane z użytkowaniem. Ich konserwacja i digitalizacja ma zapobiec dalszemu niszczeniu.

Koordynatorem projektu był Wiesław Wróbel z Biblioteki Uniwersyteckiej. Prace nad konserwacją i digitalizacją trwały w sumie 8 miesięcy. Dokumenty w wersji elektronicznej zostały udostępnione w zasobach Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej (http://pbc.biaman.pl/dlibra), w dziale Archiwalia.  W ciągu pierwszego tygodnia udostępniania plików przeglądało je ok. 200 internatów.

Logo serwisu Twitter Logo serwisu Facebook