W Lublinie tych, którzy jechali miejskim autobusem bez biletu, można wpisać do Krajowego Rejestru Długów. W zeszłym roku trafiło tam ponad 900 osób. W Białymstoku nie jest to możliwe, bo transportem miejskim zarządza magistrat.

- Według przepisów, podmiotem uprawnionym do przekazywania danych na temat dłużników jest przedsiębiorca. Jednostki samorządu terytorialnego nie należą do tego grona. Tymczasem w Lublinie zajmuje się tym spółka miejska, więc taką możliwość ma - wyjaśnia Tomasz Ćwikowski z białostockiego magistratu.

W Białymstoku pojawił się pomysł, by notorycznych dłużników ścigały firmy windykacyjne. Taki system działa już od kilku lat np. w Gorzowie Wielkopolskim. Jeśli windykacja nie przynosiła rezultatów, odbywały się sprawy karne o wyłudzenie. Gdy gapowicze zaczęli trafiać do aresztu, inni zalegający z opłatami natychmiast uregulowali swoje długi.

- Już w ubiegłym roku rozmawiałam z kilkoma firmami windykacyjnymi. Ale jeszcze nie wiem, kiedy wprowadzimy w życie takie rozwiązanie - mówi Wojciech Sadowski, naczelnik wydziału transportu. - U nas też jest problem z dłużnikami, którzy nie chcą płacić. Mnóstwo spraw z tego powodu trafia do sądu. Część dopiero gdy dostaje wezwanie, przypomina sobie o długu. Ale muszę się też pochwalić, że mamy jeden z najwyższych współczynników ściągalności w kraju.

Bo ponad 55 proc. gapowiczów w Białymstoku od razu płaci karę. W ubiegłym roku kontrolerzy wystawili prawie 22 tysiące mandatów, z czego opłacono ponad 12 tysięcy. Dochody z kar systematycznie rosną. W 2004 roku były to 724 tysiące zł, w 2005 roku - 901 tysięcy zł, a w 2006 - prawie 1,2 mln zł. Dla porównania w Lublinie mandaty płaci tylko jedna czwarta ukaranych, reszta jest winna spółce ponad 2 mln zł. Ale wystawionych mandatów było o dziesięć tysięcy więcej niż w Białymstoku.

Gazeta Wyborcza