Dla przyszłych pokoleń

Będzie to miejsce pamięci poświęcone ofiarom masowych egzekucji z lat 1941-1944 zlokalizowane na terenie, na którym znajduje się cmentarz z mogiłami zbiorowymi.

- Miejsca pamięci należy godnie uhonorować i upamiętnić tak, by informacja o tym, co się wydarzyło na tych terenach, była przekazywana następnym pokoleniom – mówił o przedsięwzięciu marszałek Artur Kosicki. – To dobrze, że mieszkańcy województwa podlaskiego będą mieli takie miejsce, gdzie będzie kultywowana pamięć o ofiarach, które naród polski poniósł podczas II wojny światowej. 

Godne uhonorowanie przeszłości

Jak podkreślił Radosław Dobrowolski, cmentarz z mogiłami zbiorowymi w Grabówce wymagał interwencji.

- Miejsce to od lat 70. nie było remontowane. Potrzeba jest pilnego zadbania o nie, przywrócenia pamięci, nowej aranżacji tego miejsca – mówił burmistrz Supraśla.

Projekt przygotowany przez gminę Supraśl przewiduje remont istniejących ogrodzeń, grobów i ciągu pieszo-rowerowego. Planuje się budowę pomnika, obiektów małej architektury, linii elektroenergetycznej, oświetlenie terenu oraz częściowe jego utwardzenie. W planach jest też zagospodarowanie zieleni.

- We współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej chcemy też stworzyć aleję pamięci – dodał Dobrowolski.

Szacuje się, że całość będzie kosztować niemal 1,8 mln zł. Większość tej kwoty zarezerwowała w swoim budżecie gmina Supraśl. Znaczącą rolę w pokryciu wydatków odegra wsparcie Województwa Podlaskiego. Gmina liczy też na pomoc finansową ze strony Miasta Białystok.

Prace w Grabówce mają rozpocząć się w maju, a zakończyć w listopadzie br.

Ważne dla społeczności regionu

Historycy uważają Grabówkę za miejsce największej na Ziemi Białostockiej zbrodni nazistowskiej. Żandarmi i esesmani rozstrzelali tam ok. 16 tys. osób – Polaków, Białorusinów, Żydów i jeńców sowieckich. Ostatnie egzekucje odbyły się w czerwcu 1944 roku. Po wojnie, podczas prac ekshumacyjnych, odkryto w Grabówce 17 zbiorowych mogił, tworzących trzy odrębne cmentarze. Wśród ofiar tamtejszych zbrodni rozpoznano też żołnierzy AK, prawdopodobnie zamordowanych już po wojnie przez komunistyczną bezpiekę.

W Grabówce każdego roku w połowie czerwca mieszkańcy Białegostoku i regionu obchodzą rocznicę masowych mordów popełnionych przez hitlerowców w latach 1941-44. Miejsce to licznie odwiedzają grupy szkolne, patriotyczne i turystyczne z różnych rejonów Polski.

Fundusz Wsparcia Gmin i Powiatów

500 tys. zł wsparcia przekazanego Gminie Supraśl pochodzi z Funduszu Wsparcia Gmin i Powiatów. To część budżetu województwa stworzona z myślą o realizacji projektów lokalnych społeczności. Marszałek Kosicki poinformował, że przeznaczona na ten rok 13-milionowa rezerwa budżetowa została już wyczerpana.

Dzięki utworzonej rezerwie zostanie zrealizowanych kilkadziesiąt inwestycji. Będą to m.in. remonty i przebudowy dróg, modernizacje szkół i hal sportowych, wyposażenie miejsc rekreacji.

Małgorzata Sawicka

fot.: Piotr Babulewicz