Najmłodszy z poległych żołnierzy miał 16 lat, dwaj najstarsi - po 30. Partyzancka grupa licząca ok. 70 osób, wracająca z akcji w Borkowie i Korzenistem, zatrzymała się w zabudowaniach gospodarstwa Piaścika na odpoczynek. Tam - być może na skutek zdrady czy nieostrożności - znalazł ich pościgowy oddział niemiecki. 

- Siedlisko dziadków położone było w miejscowości Żelazne na skraju lasu. Stanowiło dobre schronienia także dla grup partyzanckich. Niemcy zostali dostrzeżeni i wywiązała się walka. Pierwszy atak partyzanci odparli. Dziadek widział w obejściu dwóch rannych, którzy błagali, aby ich dobić. Wyprowadził rodzinę w bezpieczne miejsce. Niemcy, którzy otrzymali posiłki, zaatakowali potem ponownie. Zabudowania w odwecie spalili, zatruli studnię  - przedstawiła wspomnienia swojego dziadka Urszula Banach, wnuczka Stanisława Piaścika, uczestnika tamtych walk.

List do organizatorów i uczestników uroczystości w imieniu wicemarszałka Marka Olbrysia odczytał zgromadzonym Mariusz Rytel.

„Jesteśmy narodem, w historii którego, wiele jest miejsc uświęconych męczeńską krwią Polaków  walczących o wolność. Również na Ziemi Łomżyńskiej czcimy bohaterów, którzy oddali swoje życie za nasz kraj. Do nich należy dziesięciu partyzantów Armii Krajowej - ofiar bitwy z przeważającymi siłami hitlerowców, stoczonej w czerwcu 1944 roku  pod Piasutnem Żelaznym. Wspominając dzisiaj te tragiczne wydarzenia sprzed 77 lat, z szacunkiem i czcią chylimy głowy nad wojennym czynem wszystkich bohaterskich żołnierzy Armii Krajowej. Niech na zawsze będą dla nas symbolem walki o wolną Polskę.”

Uroczystość w 77. rocznicę wydarzeń zorganizowały samorządy gminy Kolno z wójtem Józefem Wiśniewskim i gminy Zbójna z wójt Elżbietą Parzych, wspólnie z parafiami w Łosewie i Dobrym Lesie, Centrum Kultury Gminy Kolno oraz Stowarzyszeniem Kawaleryjskim im. Podlaskiej Brygady Kawalerii w Kolnie. Rozpoczęły się na cmentarzu w Łosewie, nieopodal obelisku w miejscu walki, gdzie również złożono wieńce. Dalszy ciąg uroczystości odbył się w miejscu dawnej leśniczówki. Rozpoczęła go msza święta polowa koncelebrowana przez ks. Gabriela Jastrzębskiego z parafia w Łosewie, ks. Janusza Dymka z Nowego Jorku,  pochodzącego z Piasutna i ks. Patryka Banacha z refleksjami o patriotyzmie dawnym i współczesnym. Oprawę muzyczną zapewnił zespół Czerwieniacy.

Wzruszającym elementem uroczystości było wręczenie medali za zasługi dla obronności rodzicom i innym członkom rodzin, z których co najmniej trzech synów pełniło służbę wojskową.

Na zakończenie Stowarzyszenie Kawaleryjskie przygotowało inscenizację walki pod Piasutnem Żelaznym, a 18. Łomżyński Pułk Logistyczny - wspaniałą wojskową grochówkę.         

tekst i fot.: Maciej Gryguc
red.: Cezary Rutkowski