Dzień 6 grudnia jest poświęcone wspomnieniu św. Mikołaja, biskupa Miry w kościele katolickim oraz prawosławnym. W Polsce ten dzień nazywany jest „Mikołajkami”. Według średniowiecznych przekazów biskup żył na przełomie III i IV wieku przed Chrystusem. Wspominano go jako osobę pomagającą ubogim, walczącą z niesprawiedliwością. Przedstawiany był jako cudotwórca.

Najpopularniejsza legenda dotycząca życia św. Mikołaja opowiada o posagu, jaki ofiarował córkom zubożałego kupca, ratując je tym samym przed sprzedaniem do domu publicznego. W późnym średniowieczu historia życia świętego została rozpowszechniona w całej chrześcijańskiej Europie, dzięki przedstawieniom dla dzieci o jego życiu.

Z udokumentowanych w XV w. zwyczajów mikołajkowych wynika, że postać  świętego Mikołaja pełniła w nich rolę osoby przynoszącej prezenty z okazji własnego święta. Była wystylizowana w siwą brodę, pastorał, mitrę oraz długą, czerwoną szatę biskupią. Wieczorem 5 grudnia grzeczne dzieci były obdarowane owocami, orzechami, ciastkami czy cukierkami, z kolei te niegrzeczne dostawały pastorałem.

Do końca XIX wieku Mikołajki były na ziemiach polskich wolne od pracy. W 1969 r. z powodów wątpliwości części teologów oraz historyków o prawdziwości postaci świętego Mikołaja papież Paweł VI zaproponował, aby wspomnienia pewnych świętych były obchodzone według uznania i aby przywrócono ich kult ograniczony do ich własnych krajów. Rezultatem tej decyzji było zniesienie święta.

Święty Mikołaj w średniowiecznej Europie Zachodniej był uważany za patrona dzieci i młodzieży, dlatego od setek lat dniu 6 grudnia towarzyszy również zabawa. W niektórych miastach wśród dzieci odbywały się wybory na świętego Mikołaja, który 6 grudnia przejmował symbolicznie władzę. W XVI wieku ukształtował się zwyczaj, kiedy w Mikołajki uczniowie wynosili dyrektora ze szkoły, by pokazać, że raz w roku rządzą tutaj dzieci.

Współcześnie w Polsce Mikołajki urządzane są w szkołach oraz przedszkolach zabawy mikołajkowe, podczas, których uczniowie przekazują sobie upominki. Kilka dni przed Mikołajkami dzieci ustalają wspólnie z nauczycielem kwotę, którą nie powinien przekroczyć prezent, i losują imię osoby, którą obdarują.

Prezenty wręczają również dorośli członkom swojej rodziny, znajomym oraz przyjaciołom życząc sobie nawzajem wszelkiej pomyślności.

oprac. Cezary Rutkowski
na podst.: pl.wikipedia.org