Dodana: 1 lipiec 2021 12:50

Zmodyfikowana: 28 lipiec 2021 14:07

77. rocznica Akcji „Burza” – w Białymstoku upamiętniono niepodległościowy zryw

Uroczystości odbyły się w czwartek (01.07) pod Pomnikiem Armii Krajowej przy ul. Kilińskiego w Białymstoku. Wzięli w nich udział kombatanci, przedstawiciele lokalnych władz i wojska oraz mieszkańcy Białegostoku. Samorząd Województwa Podlaskiego reprezentował członek zarządu Marek Malinowski.

77. rocznica Akcji Burza. Marek Malinowski, członek zarządu składa wieniec

Wspominając wydarzenia z 1944 r. mjr Czesław Chociej, Prezes Okręgu Białystok Światowego Związku Armii Krajowej – głównego organizatora uroczystości, mówił:

- Kiedy dostaliśmy rozkaz Akcji „Burza”, wszyscy niezmiernie ucieszyliśmy się, bowiem zaświeciło światełko w tunelu, że wreszcie może będzie wolna Polska i wreszcie naród nie będzie gnębiony przez hitlerowców – podkreślał mjr Chociej. - Nastąpiły wśród nas żołnierzy przegrupowania do różnych zadań, do potyczek różnych, ponieważ dużo żołnierzy Wermachtu wycofywało się z kierunku Grodna w kierunku Białegostoku i Warszawy. I mieliśmy za zadanie, jak się da, to im dokuczyć, przeszkodzić im. I tak to się działo… .

W Okręgu Białostockim Armii Krajowej akcja „Burza” rozpoczęła się 1 lipca 1944 r. Do walki stanęło kilka tysięcy żołnierzy. Walczyli dzielnie z wycofującymi się wojskami hitlerowskimi. Przeprowadzili ponad 200 akcji bojowych – od Augustowa i Sokółki po Nurzec i Czeremchę. 

- Ta operacja wojskowa miała ogromne znaczenie pod względem politycznym i militarnym. Chcieliśmy zaznaczyć przynależność tych terenów do państwa Polskiego - ocenił Marek Malinowski - Nikt nie wiedział, jaka będzie reakcja Sowietów, że staną się okupantem. Tym bardziej za ten niepodległościowy zryw należy się polskim żołnierzom Armii Krajowej hołd i pamięć - dodał. 

Specjalny list z okazji 77. rocznicy Akcji „Burza” do organizatorów uroczystości skierował marszałek Artur Kosicki. Podkreślił w nim bohaterstwo i determinację żołnierzy podziemia niepodległościowego. Nawiązał też do późniejszych losów Polski.

„Uwarunkowanie polityczne sprawiły, że nasz kraj znalazł się po II wojnie światowej w sowieckiej strefie wpływów. Trzeba było jeszcze wielu lat, aby spełniły się marzenia żołnierzy Armii Krajowej o wolnej Polsce. Wówczas, w 1944 r., zamiast radości zwycięstwa, czekały ich – rozbrojenie przez Sowietów i wywózki do syberyjskich łagrów. Tym większy jest nasz szacunek i hołd dla partyzantów Okręgu Białystok i wszystkich patriotów będących w szeregach Armii Krajowej, za podjętą przez nich w 1944 roku bohaterską walkę w ramach akcji „Burza”. Niech ich wojenny czyn zostanie na zawsze w pamięci obecnych i przyszłych pokoleń” – czytamy m.in. w liście (pełna treść listu w załączeniu). 

W obchodach wzięli też udział wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej, żołnierze I Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej i po raz kolejny delegacja żołnierzy brytyjskich z Batalionowej Grupy Bojowej NATO.

Aneta Kursa
red.: Edyta Chodakowska-Kieżel
fot.: Piotr Babaulewicz

***

W 1944 r. na rozkaz Komendanta Głównego AK oddziały polskiego państwa podziemnego wywołały zbrojne powstanie przeciwko niemieckiemu okupantowi w celu wyzwolenia ziem II RP. 1 lipca ’44 r. akcja „Burza” objęła Okręgi AK Wilno i Nowogródek. Natomiast w samym Okręgu Białostockim akcję podjęto w połowie lipca. Przeprowadzono tu ponad 200 różnego rodzaju działań bojowych z udziałem blisko 7 tysięcy żołnierzy. Dowódcą operacji militarnej był Komendant Okręgu Białystok AK ppłk Władysław Liniarski "Mścisław". 

Największa w czasie II wojny światowej operacja zbrojna Armii Krajowej obejmująca swoim zasięgiem tereny II Rzeczpospolitej miała podłoże nie tylko militarne, ale również polityczne. Rządowi RP na emigracji zależało, aby skłonić Sowietów zajmujących tereny przedwojennej Polski do uznania ich przynależności do państwa polskiego po wojnie. Działania zbrojne AK zmierzające do wyzwolenia ziem polskich przed wkroczeniem Armii Czerwonej miały również wymóc na władzach Związku Sowieckiego uznanie rządu RP na emigracji, jako przedstawiciela władz polskich oraz wschodniej granicy Polski sprzed 1939 r. I wyłączenia Rzeczpospolitej z sowieckiej strefy wpływów. „Burza” była również protestem wobec alianckiego podziału Europy na strefy operacyjne, w myśl którego Polska znajdowała się radzieckiej strefie operacyjnej i wojska aliantów zachodnich ani oddziały im podporządkowane tu nie operowały. 

W trakcie wspólnych walk wyzwoleńczych strona sowiecka chętnie przyjmowała pomoc AK w walkach z Niemcami, po czym po ich pomyślnym zakończeniu aresztowała, rozbrajała, a często nawet rozstrzeliwała mniejsze oddziały polskie. Aresztowanych żołnierzy przymusowo wcielano do armii Berlinga lub wywożono do obozów w głąb Rosji.

Logo serwisu Twitter Logo serwisu Facebook