W książce „Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.)” autorka opisuje zjawisko wyodrębniania się w poezji jidysz kobiecej podmiotowości i wypracowywania różnych strategii jej ekspresji. Odwołuje się do tekstów najwcześniejszych (z XVI w.), kiedy poetki występowały w roli kaznodziejek, autorek modlitw i pieśni religijnych czy zecerek utrwalających na marginesie składanych przez siebie ksiąg swoje utwory. Sięga również do twórczości ludowej, będącej często wyrazem krytyki ustalonego porządku genderowego, a także do tekstów będących świadectwem XX-wiecznej rewolucji obyczajowej, radykalizacji postaw i przeobrażeń modelu kobiecości żydowskiej. Wywód historycznoliteracki łączy z interpretacją wybranych wierszy poetek znanych, między innymi Kadii Mołodowskiej, Debory Vogel, Celii Dropkin czy Anny Margolin, ale także tych mniej rozpoznawalnych, pomijanych czy zapomnianych, na przykład Broni Baum, Sory Rejzen, Chasi Kuperman. Więcej o książce.

dr Joanna Lisek - literaturoznawczyni, tłumaczka, pracowniczka naukowa Katedry Judaistyki Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie wykłada literaturę i kulturę żydowską oraz język jidysz. Jej zainteresowania badawcze skupiają się głównie na poezji żydowskiej i działalności kobiet na gruncie kultury jidysz. W 2005 roku wydała książkę Jung Wilne – żydowska grupa artystyczna, w której na tle historycznym i społecznym przedstawiła historię żydowskiej formacji artystycznej Jung Wilne (1927–1943). Zredagowała następujące prace zbiorowe: w 2010 roku Nieme dusze? Kobiety w kulturze jidysz, a w 2015 Mykwa – rytuał i historia. Publikuje na łamach „Studia Judaica”, „Pamiętnika Literackiego”, „Kultury Ludowej”, „Midrasza”, „Słowa Żydowskiego”, „Ciwszn” i „Zadry”. Z jidysz na język polski tłumaczyła m.in. utwory Chaima Gradego, Abrahama Suckewera, Pui Rakowskiej, Kadii Mołodowskiej, Chany Lewin, Jenty Serdackiej, Chavy Rosenfarb. Dwukrotnie była stypendystką YIVO (Institute for Jewish Research) w Nowym Jorku (w 2001 – The Maria Salit-Gitelson Tell Memorial Fellow i 2009 – Workmen’s Circle/Dr Emanuel Patt Visiting Professorship). W 2012 roku opracowała program i uruchomienie licencjackich studiów judaistycznych na Uniwersytecie Wrocławskim, a w 2015 – studiów magisterskich. Jest inicjatorką oraz współrealizatorką projektu ochrony dziedzictwa kultury jidysz na Dolnym Śląsku. W 2008 roku była współorganizatorką wystawy Teatr Żydowski na Dolnym Śląsku pokazanej w ratuszu wrocławskim. Od 2011 roku należy do zarządu Fundacji „Dzielnicy Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań”. Jest członkinią zarządu Polskiego Towarzystwa Studiów Jidyszystycznych. Od 2009 roku współpracuje z Żydowskim Uniwersytetem Otwartym w Warszawie; od 2010 roku współpracuje z Centrum Historii Miejskiej we Lwowie, gdzie w ramach letnich szkół uczy języka jidysz i prowadzi wykłady o kulturze żydowskiej. W latach 2013–2015 współpracowała z Fundacją Bente Kahan przy realizacji polsko-norweskiego projektu „Jidysz far ale”, w ramach którego przygotowała merytorycznie wystawę Babiniec – kobiety w kulturze jidysz prezentowaną we Wrocławiu, Krakowie, Oslo i Trondheim. Opracowała merytorycznie projekt zajęć w Dzielnicy Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań w ramach programu Edukacja w Miejscach Pamięci. Ścieżki międzykulturowe. Prowadziła warsztaty dotyczące kultury żydowskiej skierowane dla dzieci i młodzieży m.in. dla: Fundacji Barak Kultury w Poznaniu, Fundacji „Dzielnicy Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań” w ramach projektu Dzieciaki, dla Szkoły Podstawowej Szalom Alejchem we Wrocławiu, dla Chrześcijańskiej Szkoły Podstawowej i Gimnazjum „Arka”. Od 2015 roku współpracuje z Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w ramach projektu przekładu na język polski trylogii Chavy Rosenfarb pt. Drzewo życia, finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program: Promocja literatury i czytelnictwa; priorytet: Literatura). Od 2017 roku jest głównym wykonawcą pięcioletniego projektu Kanon literatury wspomnieniowej Żydów polskich realizowanego w ramach NPRH (w module: Dziedzictwo Narodowe). W projekcie tym jest również redaktorem serii, która obejmie 28 tomów zawierających przekłady wspomnień żydowskich.

15 stycznia (wtorek) 2019 roku, godz. 18.00
Kawiarnia literacka „Piosenka o Porcelanie”
Międzynarodowe Centrum Dialogu w Krasnogrudzie

materiał: Ośrodek Pogranicze w Sejnach