Ekoznakowanie, to oznaczanie produktów znakami informującymi konsumenta o oddziaływaniu produktu na środowisko. Istnieje wiele rodzajów ekoznakowania w zależności od kraju, regionu czy rodzaju działalności. Eko-znaki są powszechnie stosowane przez przedsiębiorców. Przyczynę tego fenomenu należy upatrywać we wzrastającej świadomości ekologicznej w krajach wysoko rozwiniętych. Polscy producenci, pragnący eksportować na wymagające rynki światowe nie mogą pozostać wobec tych tendencji obojętni. Konsument wybierając produkt z eko-znakiem wnosi swój udział w ochronę przyrody.

Eko-znak jest przekaźnikiem informacji o tym, że np.: produkt został wykonany z troską o środowisko, przy jego produkcji nie doszło do skażenia wody, gleby lub powietrza. Zwykle też produkt lub jego części nadają się do powtórnego przetworzenia. Główne eko-znaki (Produkt Ekologiczny, Niebieski Anioł) informują o tym, że cały cykl życia produktu, to znaczy od jego powstania, poprzez używanie aż do utylizacji jest przyjazny dla środowiska. Inne z kolei mówią o tym, że produkt jest ekologiczny w pewnej kategorii jak na przykład Energy Star oznacza, że produkt jest energooszczędny. Certyfikaty żywności natomiast mają na celu potwierdzenie, że metody uprawy, nawożenia i dbałość o gospodarstwo, spełniają standardy ekologiczne.

Ubieganie się o eko-znak jest dobrowolne, a otrzymanie go uzależnione jest od oceny jaką produktowi wystawi komisja przyznająca znak. Warto o niego zabiegać, gdyż jest elementem skutecznej strategii promocyjnej tworzącej pozytywny wizerunek firmy dbającej o środowisko naturalne. Najczęściej przyznawany jest na określony czas, po zakończeniu którego produkt musi poddać się kolejnej weryfikacji. Eko-znaki są symbolami prawnie zastrzeżonymi.

Przykładowe znaki w Unii Europejskiej i w Polsce

Produkcja ekologiczna – UE

Znak rolnictwa ekologicznego Unii Europejskiej. Wszystkie polskie certyfikowane gospodarstwa ekologiczne mogą oznaczać swoje produkty tym znakiem. Użycie tego znaku jest dobrowolne. Jeśli wybierzemy produkt z takim symbolem możemy być pewni, że:

• Przynajmniej 95% składników tego produktu zostało wyprodukowane metodami ekologicznymi.
• Produkt spełnia wymogi oficjalnego nadzoru.
• Produkt pochodzi bezbośrednio od producenta lub przygotowany w zamkniętym opakowaniu.
• Na produkcie znajduje się nazwa producenta, firmy przygotowującej produkt lub sprzedawcy oraz nazwa lub kod nadany przez inspekcję.

Kwiatek zwany też margerytką - UE

To znak Unii Europejskiej, Norwegii i Liechtenstein i Islandii. Jest on przyznawany od 1992 r. w 21 kategoriach.

Błękitny Anioł (Der Blaue Engel)

Często spotykany znak w Polsce, nazywany tak z powodu wizerunku przedstawiającego niebieską postać. Wprowadzony w 1977 r. Obecnie certyfikacja znakiem "Der Blaue Engel" obejmuje 75 grup produktów i dotyczy około 4 000 różnorodnych wyrobów, do których należą między innymi: opony, butelki zwrotne, dezodoranty, lodówki, materiały budowlane, produkty wykonane na bazie tworzyw sztucznych podlegających recyklingowi, chemia gospodarcza, wyroby papierowe.

Znak recyklingu

Oznacza, że opakowanie zostało wyprodukowane z surowców pochodzących z recyklingu (na przykład z papieru z makulatury). W tym przypadku udział surowców z recyklingu to 65%.

Znak FSC (Forest Stewardship Council)

Ten znak informuje o tym, że produkt zrobiony jest z drewna, które pochodzi z lasu zarządzanego ekologicznymi zasadami. Oznacza to ochronę kluczowych siedlisk zwierząt, lasów terenów podmokłych i lasów pierwotnych. W lesie zarządzanym takimi zasadami rośnie powierzchnia lasów liściastych, nie stosuje się chemicznych środków ochrony roślin, a martwe drzewa pozostawia się w lesie.

Ozone Friendly

Znak "ozone-friendly" możemy znaleźć najczęściej na dezodorantach i lodówkach. Oznacza on, że produkt nie zawiera freonów - gazów typu Chloro-Fluoro-Carbon (CFC), które przyczyniają się do niszczenia powłoki ozonowej. Produkt może też być oznaczony napisem: OZON FREUNDLICH, ohne FCKW lub CFC FREE.

Nie testowano na zwierzętach

Na kosmetykach możemy znaleźć znaki przekazujące informacje, że produkt ten nie był testowany na zwierzętach. Nie ma jednego konkretnego znaku, lecz zazwyczaj jest to królik. Kosmetyki nie testowane na zwierzętach są też oznaczane literami "BWC" (Beauty Without Cruelty - piękno bez okrucieństwa), NotTested on Animals czy Animal Friendly.

Energy Star

Produkty posiadające ten znak są przyjazne środowisku - zużywają tylko niezbędną ilość energii potrzebną do pracy, a my możemy obniżyć także nasze wydatki o 20 do 30%. Produkty oznaczone tym znakiem, to między innymi: pralki, zmywarki, lodówki, różnego rodzaju grzejniki jak i wentylatory, sprzęt RTV i AGD, sprzęt biurowy itp.

 Fair Trade - międzynarodowy znak

Znak przyznawany jest przez organizacje zrzeszone w FLO - Fairtrade Labeling Organizations International. Produkt z tym znakiem spełnia standardy Międzynarodowej Organizacji Pracy, a chodzi o: równe warunki dla kobiet i mężczyzn, sprawiedliwe wynagrodzenie pracowników, ustalenie uczciwej ceny za produkty, określone standardy ekologiczne. Od marca 2003 znak ten został ujednolicony dla krajów Europy.

Certyfikacja tym znakiem obejmuje takie produkty jak: banany, cukier, herbatę, kakao, kawę, komosę ryżową (quinoa), miód, owoce suszone, owoce i warzywa świeże, soki, orzechy/ziarna oleiste, przyprawy, ryż, wino, kwiaty cięte, rośliny ozdobne oraz piłki sportowe. Aktualnie trwają prace nad kryteriami certyfikacji herbat ziołowych i owocowych oraz wyrobów rzemieślniczych.

Shade-grown coffee

Znak informuje nas, że: plantator kawy nie wycina lasu i dba o niego. Zostaje zachowany las tropikalny i jego bioróżnorodność. Kawa dojrzewa dłużej w cienu uzyskując lepszy smak. Załóżenie zwykłej plantacji kawy (uprawa w słońcu) wymaga wycięcia tysięcy drzew. Jest to równoznaczne ze zniszczeniem wielu siedlisk zwierząt, a w szczególności siedlisk ptaków (również tych, które zimują w ciepłych krajach). Szacuje się, że na tzw. "sun coffe plantations" jest o 97% mniej gatunków ptaków niż na shade-grown plantations. Ponadto, plantacje takie nie mają naturalnej ochrony przed chorobami, dlatego zużywane są ogromne ilości pestycydów i herbicydów.

Źródło: ziemia.org, odpowiedzialnybiznes.pl