Wymiana oświetlenia na energooszczędne może obniżyć rachunki gmin nawet o 70 proc. Konferencja UMWP i Politechniki Białostockiej
W Podlaskiem na wymianę oświetlenia na energooszczędne zdecydowały się jak dotąd trzy gminy: Juchnowiec Kościelny, Białowieża i Hajnówka. I nie żałują – tylko w Hajnówce, gdzie zmodernizowano jedynie piątą część oświetlenia ulicznego inwestycja zwróci się w ciągu trzech i pół roku. – Teraz żałujemy, że nie zmodernizowaliśmy całości – przyznaje Andrzej Skiepko, zastępca burmistrza Miasta Hajnówka. – Poprawiło się bezpieczeństwo i komfort użytkowników dróg. Jak tylko pojawi się szansa na uzyskanie dofinansowania na modernizację oświetlenia pozostałych lamp to na pewno pierwsi ustawimy się w kolejce.
I wszystko wskazuje na to, że niedługo już zarówno Hajnówka, jak i inne podlaskie gminy, w takiej „kolejce” będą mogły się ustawić. Odpowiednie konkursy na takie działania powinny być ogłoszone już w 2017 roku. (patrz załącznik poniżej)
- Mam dzisiaj dobrą wiadomość dla samorządowców bo Regionalny Program Operacyjny skręca w kierunku większej konsumenckości w RPO i odnawialnych źródeł energii. Oczywiście wynik ostateczny jest zależny od naszych ustaleń z Komisją Europejską która – przypomnę - nasze RPO w obszarze odnawialnych źródeł energii i gospodarki niskoemisyjnej oceniła jako najlepszy w kraju. I wcale niechętnie będzie chciała zgodzić się na zmianę które jest wynikiem wprowadzonych w ciągu ostatniego roku zmian przez ustawodawcę – wyjaśniał samorządowcom wicemarszałek Maciej Żywno. - Ale mamy tutaj 760 mln które będziemy musieli bardzo dobrze zainwestować w energię w województwie podlaskim. Wszyscy wiemy,że w Podlaskiem jest potrzeba poszukiwania odnawialnych źródeł energii i źródeł ciepła. Stąd organizowanie spotkań z różnymi firmami różnymi technologiami tak by podlaskie samorządy mogły wybierać to, co najlepsze. Z naszej strony nigdy nie będzie obaw przed organizowaniem takich spotkań niezależnie od tego ile instytucji kontrolnych będzie to później sprawdzało.
W czwartek 30 czerwca na wydziale Elektrycznym Politechniki Białostockiej odbyła się konferencja Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego i Politechniki Białostockiej poświęcona tematyce oświetlenia energooszczędnego w samorządach. Partnerem projektu była firma Philips Lighting Poland Sp. z o.o. .
Temat niezwykle ważny dla podlaskich gmin i mieszkańców, bo mocno wpływający na komfort życia i ponoszone koszty. Według szacunków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Polsce jest ok. 3,3 mln lamp publicznych z czego ponad 60 proc. stanowią lampy sedowe o wysokim stopniu utrzymania. Tymczasem cena energii elektrycznej stale rośnie, a koszty stałe zwiększyły się z 15 do 45 proc w ciągu ostatnich 20 lat. Modernizacja systemów oświetleniowych – jak wskazują eksperci – może przyczynić się do oszczędności nawet rzędu 70 proc.! Tak więc ci, którzy podjęli ryzyko i postawili na modernizacje i nowe technologie w swoich gminach mają efekty w postaci oszczędności w budżecie.
- Wprowadzając modernizację oświetlenia załatwiamy dwie sprawy: wprowadzamy nową technologię, a po drugie – gminy zyskują bardzo duża energooszczędność sięgającą nawet 70 proc. – podkreśla dr hab. inż. Maciej Zajkowski z Politechniki Białostockiej. – Dotychczasowe, podlaskie, doświadczenia trzech gmin we wprowadzaniu rozwiązań energooszczędnych do gmin opierały się na Narodowym Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej i programie SOWA. Dzięki temu możliwe było zainwestowanie w oświetlenie drogowe, gdzie wkład własny sięgał 45 proc. Reszta była ze środków zewnętrznych. Ale dzięki temu, np. w gminie Juchnowiec Kościelny udało się wymienić prawie 1700 opraw oświetleniowych przede wszystkim rtęciowych, ale również lamp sodowych wymienianych 10 lat temu. I tylko wymieniając oprawy udało się zaoszczędzić prawie 40 proc. kosztów związanych z energią elektryczną. Oczywiście, jeżeli chodzi o czas zwrotu – to przy finansowaniu zewnętrznym jest on trochę dłuższy, niż gdybyśmy to finansowali ze środków własnych. Jednak to się opłaca.
W Podlaskiem poza Juchnowcem Kościelnym na całkowitą modernizację zdecydowała się gmina Białowieża, a częściową – miasto Hajnówka.
- W Hajnówce wymieniliśmy 500 lamp na ogólną ilość 2500 i żałujemy, że nie zmodernizowaliśmy całości – mówi Andrzej Skiepko, Zastępca Burmistrza Miasta Hajnówka. - Całkowity koszt tej inwestycji wyniósł 1 mln 620 tys. zł, z czego Hajnówka wyłożyła 800 tysięcy zł. Ale już po pierwszym roku działania oświetlenia oszczędności z tego tytułu wyniosły 250 tys. zł. W ciągu trzech i pół roku ta inwestycja zwróci się nam więc całkowicie. Znacznie poprawiło się bezpieczeństwo użytkowników dróg, gdzie takie oświetlenie zostało zainstalowane. Dzisiaj możemy jednak z podniesioną głową powiedzieć że było warto. Mamy tylko nadzieję, że Urząd Marszałkowski znajdzie środki z RPO na modernizację oświetlenia. Na pewno chętnych nie zabraknie, a my będziemy pierwsi w kolejce żeby zakończyć modernizację całego oświetlenia w mieście.
Wszystkie trzy podlaskie miasta przy modernizacji oświetlenia drogowego korzystały z programu SOWA. – Ten program został jednak zlikwidowany i obecnie nie ma takich bezpośrednich środków na oświetlenie – przyznaje Maciej Zajkowski. – Stąd wszyscy mamy nadzieję, że takie fundusze znajdą się w RPO i mówię tu nie tylko o oświetleniach drogowych , ale i oświetleniach w przestrzeni miejskiej: urzędów gmin, parków, dróg, przejść dla pieszych, iluminacji.
Na szczęście Anna Saczko z Departamentu Rozwoju Regionalnego UMWP wyjaśniła wszystkim zainteresowanym samorządowcom, że w ramach RPO gminy mają możliwość skorzystania z dwóch działań (PATRZ ZAŁĄCZNIK PONIŻEJ). Po pierwsze w ramach Osi V Gospodarka niskoemisyjna Poddziałania 5.4.1 Strategie niskoemisyjne z wyłączeniem BOF (Białostockiego Obszaru Funkcjonalnego) oraz Poddziałanie 5.4.2 Strategie niskoemisyjne BOF.
- Podstawą uzyskania dofinansowania jest posiadanie planu gospodarki niskoemisyjnej. W tym roku konkursy nie będą ogłaszane . Pewnie będzie to 2017 rok. I tu warto zwrócić uwagę na projekt: Montaż efektywnego energetycznego oświetlenia w gminach lub obiektach użyteczności publicznej oraz systemy sterowania oświetleniem ulicznym (5.4.1) bądź też sterowanie oświetleniem ulicznym.
Drugą taką możliwość istnieje w ramach Osi VIII Infrastruktura dla usług użyteczności publicznej Działanie 8.5 Rewitalizacja. Tutaj jednak postawą ubiegania się o wsparcie będzie posiadanie lokalnego planu rewitalizacji gdzie energooszczędne oświetlenie może być uzupełnieniem tego projektu. Ale uwaga - musi stanowić mniejszość takich wydatków. I w tym przypadku ogłoszenie konkursów planowane jest na 2017 rok.
Dr hab. Inż. Maciej Zajkowski z Politechniki Białostockiej zwraca też uwagę i na inne metody finansowania, jak choćby ESCO (wykonawca włosi własne środki na modernizację oświetlenia, a spłatę finansowania otrzymuje z uzyskanych oszczędności w zużyciu energii po realizacji przedsięwzięcia), jak również Partnerstwo Publiczno-Prywatne.
