Miejsce konferencji nie było wybrane przypadkowo. W dworze w Drozdowie zmarł w styczniu 1939 roku Roman Dmowski, którym opiekowali się jego przyjaciele Mieczysław Niklewicz i jego żona Maria z Lutosławskich. Podpis Romana Dmowskiego znalazł się wraz z podpisem Ignacego Jana Paderewskiego na traktacie, bo obaj reprezentowali tam Polskę.         

- Był to dokument, który zmienił losy Europy i świata, a ma także wyjątkowe miejsce w polskiej historii. Rocznicowe spotkanie właśnie w tym miejscu jest wyjątkowym uszanowaniem zasług człowieka, którego uznajemy za jednego z głównych architektów niepodległej Polski. Drozdowo za sprawą rodu Lutosławskich oraz Romana Dmowskiego, dla którego polskość to recepta na sukces państwa, to prawdziwy symbol wartości narodowych - powiedział wicemarszałek Marek Olbryś.

Uczestników uroczystości powitał starosta Lech Marek Szabłowski.

- Jako powiat jesteśmy gospodarzami dworu Lutosławskich, ale przyjmujemy też całe dziedzictwo niematerialne tego miejsca, które będziemy kultywować i zachować dla przyszłych pokoleń - zapowiedział Lech Marek Szabłowski.

O postaci Romana Dmowskiego opowiadali historycy z Muzeum Marcin Rydzewski i Tomasz Szymański

- Ma ogromne zasługi, wraz z Ignacym Janem Paderewskim, w tworzeniu wielkiej militarnej pomocy dla odradzającej się Polski, łącznie z jedyną w historii zgodą władz USA na werbunek na swoim terytorium żołnierzy do obcej armii, sojuszniczej, ale jednak obcej  - mówił Tomasz Szymański.

Uczestniczący w uroczystości wojewoda Bohdan Paszkowski (był także wicewojewoda Tomasz Madras) wyraził radość, że w województwie podlaskim jest tak wyjątkowo bogate w patriotyczną symbolikę miejsce jak Drozdowo. Natomiast senator Marek Adam Komorowski zaprosił uczestników na wystawę poświęconą stuleciu polskiego Senatu, która znalazła miejsce w muzealnych salach.

- Pierwsze posiedzenie odbyło się 28 listopada 1922 roku, a wystawa doskonale wkomponowuje się w temat dzisiejszej uroczystości - powiedział senator Marek Adam Komorowski.

Uczestnicy spotkania w Drozdowie, wśród których byli też samorządowcy, przedstawiciele wielu instytucji i służb mundurowych pamięć Romana Dmowskiego uczcili także  wiązankami kwiatów złożonymi pod poświęconą mu tablicą na ścianie dworku.       

Według zapowiedzi władz powiatu łomżyńskiego, zabytkowy dworek Lutosławskich stanie się niedługo siedzibą placówki muzealnej skoncentrowanej na historii rodu i Romana Dmowskiego. Część przyrodnicza poświęcona głównie faunie i florze doliny Narwi znajdzie miejsce we wznoszonym obok pawilonie.   

tekst i fot.: Maciej Gryguc
red.: Edyta Chodakowska-Kieżel