Choroszczańskie obchody 154. rocznicy wybuchu powstania rozpoczęła w kościele pw. św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana Męczennika o 18:00 msza św. za ojczyznę celebrowana przez ks. Łukasza Borowskiego. W pięknej homilii nawiązał on do tego historycznego wydarzenia, przywołując między innymi postacie bohaterskich kapłanów, wyniesionych na ołtarze: świętych - Adama Chmielowskiego (brata Alberta) i Józefa (Rafała) Kalinowskiego, błogosławionego Honorata Koźmińskiego oraz Romualda Traugutta.

Dzięki wsparciu Urzędu Miejskiego uczestnicy wydarzenia mogli bezpłatnie przejechać autokarem na miejsce pamięci narodowej na wzgórzu Szubienica przy ul. Kruszewskiej. Nad Horodnianką kolumna uczestników zatrzymała się, by towarzyszyć ceremonii zapalenia zniczy przy Mogile Powstańczej upamiętniającej stracenie dowódcy partii powstańców Ksawerego Markowskiego oraz Kazimierza Grzybko, cieśli Łotowskiego i Jana Markowskiego. Znicze symbolizujące pamięć i szacunek złożył Robert Wardziński burmistrz Choroszczy, potomkowie powstańców oraz delegacja Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy. Następna część uroczystości odbyła się na wzgórzu Szubienica.

Przy dźwiękach „Mazurka Dąbrowskiego” na maszt powędrowała flaga państwowa. Manifest Komitetu Centralnego (Tymczasowego Rządu Narodowego) z 22 stycznia 1863 r. odczytał Adam Mikutowicz, praprawnuk powstańca Ksawerego Markowskiego, była to bardzo wzruszająca chwila. Wydarzenia z okresu powstania styczniowego na Podlasiu przybliżył Józef Waczyński, prezes zarządu Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy. Apel Poległych przypominający bohaterów powstania styczniowego z Choroszcy i okolic odczytał harcmistrz Andrzej Bajkowski a harcerka zadeklamowała okolicznościowy wiersz autorstwa Wojciecha Cymbalistego zamieszczony poniżej. Słowo wygłosił ksiądz Andrzej Łukuć, który poprowadził też modlitwę Anioł Pański, w trakcie której 154 razy zabrzmiał Dzwon Wolności ze zbiorów Jana Adamskiego. Dzwon corocznie towarzyszy uroczystościom upamiętniającym wybuch powstania.

Wartę honorową przy pomniku pełnili harcerze z 8. Szczepu Drużyn Specjalnościowych „Szemkel” im. Cichociemnych. Harcerze zadbali też o piękny odczyt wiersza oraz wspomniane powyżej uderzenia w Dzwon Wolności. Wartę sprawowała też reprezentacja Szwadronu Kawalerii „Zaza”. Uroczystość prowadzoną przez Wojciecha Cymbalistego wzbogaciły dowodzone przez Tadeusza Lewkowicza komendanta gminnego ZOSP RP poczty sztandarowe Ochotniczych Straży Pożarnych z Choroszczy, Barszczewa, Klepacz, Paniek i z Rogówka oraz poczet Stowarzyszenia Honorowych Dawców Krwi Oddział w Choroszczy. Kibice Jagiellonii Białystok zrzeszeni w Stowarzyszeniu Dzieci Białegostoku pełnili wartę z pochodniami czynnie prezentując patriotyczną wspólnotę.

Kwiaty i znicze pod monumentem upamiętniającym powstańców straconych i tych, którzy zryw przeżyli złożyły liczne delegacje. Choroszczański samorząd gminny reprezentowali Beata Marlena Jeżerys przewodnicząca rady miejskiej oraz Robert Wardziński burmistrz Choroszczy. Kwiaty i znicze złożyły też delegacje białostockiej rady miejskiej, gminnego koła Prawa i Sprawiedliwości, Zakładu Energetyki Cieplnej Wodociągów i Kanalizacji, Przedszkola Samorządowego im. Jana Pawła II, Zespołu Szkół w Choroszczy, harcerzy Białostockiej Chorągwi ZHP, Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej, Stowarzyszenia Pamięć i Tożsamość Skała, Klubu Abstynenta Wolność, Koła Emerytów i Rencistów nr 15 w Choroszczy, Państwa Mikutowiczów oraz Kranców – potomków powstańców, Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy oraz Miejsko-Gminnego Centrum Kultury i Sportu w Choroszczy.

tekst: Józef Waczyński, Wojciech Cymbalisty
fot.: Zbigniew Andruszkiewicz, Marek Sokół
(opr.aa)